Baş dönmesi denildiğinde genellikle Vertigo anlaşılmaktadır ancak vertigo bir baş dönmesi nedenidir. Vertigo tek başına baş dönmesi anlamına gelmemekte denge problemlerini de ifade etmektedir. Baş dönmesinin pek çok nedeni vardır. En yaygın olanları şu şekilde sıralanabilir: 1 Periferik vertigo ( Beyin dışı nsuretiylelerden kaynaklanan vertigo): İç kulağın denge problemlerinden kaynaklanan baş dönmeleri sık görülmektedir. Beyin kaynaklı olanların dışındaki baş dönmeleri ani baş hareketlerine izin vermeyen çok akut tablolardır. Bulantı, kusma bu duruma eşlik edebilir. Hastalar gözlerin dahi açamayabilirler. Bu tür vertigoların en çok rastlanan türü, iç kulaktaki denge sinyalini alan kristalin yerinden oynaması ile oluşmaktadır. Hava değişimleri, küçük travmalar bu kristallerin yerinden oynamasına nsuretiyle olabilmektedir. O kristaller yerine oturtulduğunda hemen düzelebilmektedir ya da ilaçlarla kontrol altına alınabilmektedir. 2- Damarsal nsuretiyleler: Beyinde ateroskleroz yani damar sertliği görülmesi de baş dönmesine nsuretiyle olabilir. Kolesterol plakları beyin damarlarında bozulmaya nsuretiyle olur ve baş dönmesi ile dengesizlik ortaya çıkabilir. Vertebral baziler adı verilen damarın yetmezlik tablosu VBY yani enseden geride bıraktığımız kan akışının debisinin azalması da baş dönmesi yapabilir. Bu halde mutlaka nöroloji uzmanına başvurulmalıdır. İlaç tedavisi ile baş dönmesi kısa sürede kontrol altına alınabilir. 3- Beyin urları: Beyinde iyi ya da kötü huylu tümörler baş dönmesine yol açabilmektedir. Çoğunlukla beyincik bölgesindeki oluşumlar bunu daha çok tetiklemektedir. Beyin urları her yaşta ortaya çıkabilmektedir. Baş dönmesi hususu ile alakalı gerekli tetkikler yapılırken bu seçeneğin atlanmaması önemlidir. Doğru bir tedavi planlaması ve urun alınması ile baş dönmesi de geçmektedir. 4- MS ve Myelin hastalıkları: Multipl skelroz. MS, beyin ve omurilikteki sinirlerin myelinli kılıflarını etkileyen tekrarlayıcı özelliği olan bir hastalıktır. Genç yaşta ve kadınlarda sık görülür. MS’te aniden baş dönmesi ortaya çıkabilir. Hastalar otururken baş dönmelerini daha rahat kontrol ederken, ayağa kalktıklarında bir tarafa doğru dengesizlik yaşayabilir. MS takibi bu konuda deneyimli bir uzman tarafından yürütülmeli, tedavi aksatılmamalıdır. 5- Enfeksiyonlar- Basit bir gribal enfeksiyondan tüberküloz gibi kronik enfeksiyonlara kadar pek çok enfeksiyon baş dönmesi olarak kendini gösterebilir. Mutlaka uzman yardımı alınmalı, vücutta enfeksiyon oranı ve niteliği belirlenmeli tedavi buna göre yürütülmelidir. 6- Travmalar: Kişinin kaza geçirmesi, başını bir yere çarpmış olması gibi durumlar baş dönmesine enden olabilir. Bu travmaların yakın zamanda olması şart değildir. Kişi son 1 yıl amacıylade başını sertçe bir yere çarptıysa bu hal görülebilir ve 1 yıl sonra da ortaya çıkabilir. Travma sonrasında vertigolar son derece dirençlidir ve tedavi süreci sabır gerektirir. 7- Diyabet: Diyabet yani şeker hastalığında beyin hücrelerinin şeker kullanımı bozulur ve enerji alamamaktadır. Bu halde baş dönmesi ve denge problemleri ortaya çıkabilmektedir. 8- Hipertansiyon: Beyin damarları kan basıncı yükselince kendini kanamaya karşı güvenliğini sağlamak suretiyle aniden spazma geçerek çaplarını daraltmaktadır. Bu sırada kan debisi düşmekte ve ilk başta en çok kana ihtiyacı olan bölgeler bu duruma bir tür itiraz etmektedir. Baş dönmesi de bu şekilde ortaya çıkmaktadır. 9 Metabolik hastalıklar: Karaciğer hastalıkları, kronik karaciğer hastalıkları, tiroit problemleri ve bazı ilaçların kullanılması durumunda baş dönmesi görülebilmektedir. Sıvı elektrolit dengesi, kan şekeri oranı ve kan basıncındaki dengesizlikler baş dönmesine nsuretiyle olur. Öncelik ile bunların kontrol altına alınmalıdır. Hamilelikte de metabolik değişimlerden kaynaklı baş dönmesi görülebilir. Bu halde metabolik takip çok önemlidir. 10- Psikolojik etkenler ve stres: Kişide duygu hal bozuklukları, baş dönmesi korkusu, stres gibi faktörler de baş dönmesi ve denge problemlerine nsuretiyle olabilmektedir. Pek çok insanda hiçbir fiziksel nsuretiyle olmadığı halde baş dönmesi görülebilmektedir. Bu halde mutlaka psikolojik destek alınmalıdır. Kendi kendinize manevra denemeyin Baş dönmesi ortaya çıktığında kişi kendisi bu durumu anlamlandırmaya çalışmalıdır. Kişi ne yaptığında ya da yapmadığında baş dönmesi ortaya çıktığını düşünmelidir. Başını sağa sola çevirdiğinde baş dönmesi oluşuyorsa bu tablo genellikle daha iyimserdir.